Het is er weer: het Ajax Jaarboek 2024/2025!

Elk jaar verschijnt wel een stapeltje boeken over Ajax. Soms zijn ze (deels) door mijzelf geschreven. Maar het móóiste en eigenlijk ook meest onmisbare boek op de jaarstapel vind ik het Ajax Jaarboek. Gebonden editie. Dik, hard omslag. Stevig kwaliteitspapier. Schitterende fotografie. Alles in kleur. Levendige, frisse opmaak. Een unieke reeks van inmiddels 33 ‘rode ruggetjes’: elke jaargang een jaarboek, of het seizoen nou goed of slecht was. Geen enkele andere club in Nederland heeft zo’n serie. Ik ben er trots op dat ik het sinds 2020 jaarlijks help verschijnen.

Tot zover de inleiding, tijd voor het nieuws: het Ajax Jaarboek 2024/2025 is verschenen. Nu te koop voor 27,50 euro. Dan heb je het mooiste en misschien, stiekem, wel beste Ajaxboek van de jaarstapel in handen. De drie chroniqueurs van dienst: David Endt, Wessel Kroon en ikzelf. Supporterscolumns: Rodney Rijsdijk. Statistieken: Evert Vermeer. Vormgeving: Merel van Meurs. Uitgever: Paul Brandt, namens Uitgeverij Brandt. Speciale dank aan de vrienden van de Supportersvereniging Ajax (SVA), onze formele opdrachtgever en partners-in-crime.

Het jaar van Farioli

Het was een bijzonder Ajaxseizoen, met (alleen dat was al vrij zeldzaam) een buitenlandse trainer die van de eerste tot de laatste dag de meest besproken Ajacied was en aan het eind van zijn eerste seizoen de deur alweer achter zich dichttrok: Francesco Farioli dus. Het was een seizoen met voetbal dat afweek van de Ajaxnorm; ook dát was een seizoen lang veelbesproken. Het was een seizoen met een ongekende en door niemand verwachte wederopstanding, maar aan het einde ook een ongekende en door niemand meer verwachte implosie.

Ajax 125

Kortom: een bewogen seizoen, een memorabel seizoen, een belangrijk seizoen, een seizoen dat eigenlijk bij élke Ajacied in de vorm van een Ajax Jaarboek in de boekenkast hoort te staan. Een jubileumseizoen, bovendien: het Ajax Jaarboek 2024/2025 is het jaarboek waarin de 125e verjaardag van de club de revue passeert Trouwens, het Ajax Jaarboek viert zelf ook een jubileum(pje): een lustrum, om precies te zijn. Sinds we de fakkel van Ajax overnamen en het jaarboek bij Uitgeverij Brandt een doorstart gaven, zijn we aanbeland bij boek vijf. De jongste vijf in een reeks van 33. Hier staan ‘onze vijf’ op een rij.

Rode ruggetjes

Kóóp dat jaarboek. Zorg dat de rij rode ruggetjes in je boekenkast compleet is – en blijft. Ze hebben het bij BOL, Libris, Athenaeum Scheltema, Bruna of bij de boekwinkel in je woonplaats. En dan nu: het voorwoord. Zie het als een traditie in deze jaarlijkse aankondiging op mijn site. Ik deel het ook nu weer met je. Behouden vaart, dierbaar Ajax Jaarboek.

Geen schaal, wel een herrijzenis

Stel dat PSV in januari geen tijdelijke implosie had beleefd. Dat ze onbedreigd de landstitel hadden geprolongeerd en dat het verrassende Ajax daarachter als tweede was geëindigd. We zouden door het dolle zijn geweest over een door niemand verwachte prachtprestatie van Francesco Farioli’s Ajax.

Maar ja, zo liep het dus niet. In werkelijkheid beleefde PSV die januari-implosie wél en was Ajax op 20 april koploper met negen punten voorsprong. De voetbalstatistici becijferden dat de landstitel voor meer dan 99% zeker was. Nooit werd zo’n royale voorsprong in vijf competitieronden nog verspeeld.

Ajax deed dat wel. In vier onthutsende wedstrijden tussen 20 april en 14 mei gingen tien punten verloren. De tweede plaats was ineens geen onverwachte topprestatie meer, maar een onverwachte teleurstelling: het wrede lot van de overachiever.

Als je onze verslagen van die rampwedstrijden terugleest in dit nieuwe Ajax Jaarboek baal je er wéér van. Toch hopen we dat het lezen je óók doet beseffen hoe góed het seizoen 2024/2025 was en hoe knap die tweede plaats.

De club had de selectie ten opzichte van het voorgaande seizoen weliswaar iets verstevigd, maar dat moest met weinig geld. Hier een goedkoop gokje (Klaassen, Traoré, Rugani), daar een niet geheel onomstreden ‘schraapaankoop’ (Wout Weghorst), zo moest het dan maar.

De verdediging die alleen al in de Eredivisie 61 tegengoals had gekregen, bleef vrijwel ongewijzigd, de terugkeer van de uitgeleende Youri Baas daargelaten. Voorin had Farioli te weinig flankspelers. Eén blessure en hij moest improviseren. Dat moest hij sowieso. Continu.

De trainer mopperde nóóit over de riemen waarmee hij moest roeien (sterker, hij ging van ze houden) en richtte zich op het bereiken van het doel: derde worden, maakt niet uit hóe. Zijn kerngedachte: met deze selectie kon hij alleen presteren als iedereen fit zou blijven. Daartoe zou hij rouleren. Wie ‘in het rood’ kwam te lopen, zou rust krijgen. Heel af en toe zou dat misschien eens punten kosten, maar het overbelasten van de beste spelers was, onder de streep, een veel slechter idee.

De kritiek op het berekenende spel en het rouleersysteem zouden nooit helemaal verstommen, maar Ajax werd een vechtploeg, een eenheid, buitengewoon lastig te verslaan. Het aantal tegengoals in de Eredivisie werd bijna gehalveerd. Pas op 20 april leed Ajax zijn derde competitienederlaag. En wat waren die vier zeges op PSV en Feyenoord fijne balsem voor de gekneusde Ajaxziel. De landstitel bleef uit, maar een herrijzenis was het: een wederopstanding die door geen enkele kenner was voorzien.

Op 19 mei vertrok hij, Francesco Farioli. Hij wilde Ajax sneller en drastischer professionaliseren dan de club zelf. We zullen hem niet snel vergeten: hij was de meest besproken Ajacied en leerde Ajax anders denken in de elf maanden dat hij er was.

Het was, ondanks de bittere slotmaand, een voorrecht om er weer een Ajax Jaarboek over te maken. Het behandelt meer ingezette spelers (39) en meer wedstrijden (54) dan ooit. We danken de Supportersvereniging Ajax (SVA), onze trouwe Jaarboekvrienden en partners in crime, voor weer een jaar steun.

Of schaal nummer 37 er volgend seizoen wél komt? Geen idee, maar Ajax Jaarboek nummer 34 in elk geval wel.

Namens de makers,

Menno Pot

Amsterdam, mei 2025