Toedeledokie 2021

Zo, dat was 2021. Coronajaar numero twee. Veel beperkingen. Niet altijd makkelijk. Maar qua werk was het, voor mij althans, best een leuk en goed jaar, naar omstandigheden. Als ik daar dan toch op zit te reflecteren, kan ik het maar net zo goed opschrijven. Dus nu volgt: een eindejaarsblog. That’s a first.

Volkskrant

Om te beginnen: de Volkskrant. Dat gaat eigenlijk al 23 jaar lekker zijn gang, met de ups en downs die nu eenmaal bij een lange relatie horen. Dit jaar had ik meer schik in mijn werk voor de krant dan in 2020, zo constateer ik met vreugde.

Ik vond mijn verhalen over Billie Holiday, Snelle en recentelijk ook David Bowie goed gelukt. Profiel-achtige, wat essay-achtige stukken waren dat.

Er waren dit jaar ook meer opdrachten ‘buiten de deur’ dan in 2020 – en aan sommige ervan denk ik met erg veel plezier terug. We begonnen het jaar in lockdown, compleet met avondklok, maar toen de boel eenmaal open ging, reed ik op een schitterende zomerdag naar Meindert Talma in Noordhorn, en aansluitend naar Bertolf in Zwolle, en voelde ik me intens gelukkig dat dat weer kon en mocht.

Zo ervoer ik ook mijn dagje op de Vrijbuiter met De Kift: het water wiegde ons, van Amsterdam naar Haarlem. Op een snikhete zomerdag wandelde ik totaal de verkeerde kant op in de Scheveningse duinen, maar had ik uiteindelijk tóch mijn interview met Goldband in hun favoriete strandtent. En last but not least: ná Ajax – PSV in de auto gesprongen en naar Ootmarsum in Twente gejakkerd, voor een memorabele Gids van de Week-ontmoeting met de Teutoonse schlagerkeizer Heino.

2021 bracht ook nog twee werkreisjes naar – jawel, het lag er nog – Het Buitenland. Dat gebeurde in 2020 geen enkele keer. Nu wel, naar de exotische oorden Antwerpen en Brussel. Geen vliegreizen. De laatste keer dat ik in een vliegtuig zat, was in 2019, en de eerstvolgende keer zie ik nog niet aan de horizon. In de huidige coronatoestand is het voor mij geen optie, in elk geval. In een met vreemden volgeladen metalen pijp het luchtruim kiezen, doe ik pas weer als het echt een heel stuk beter gaat in de strijd tegen de pandemie.

Concerten? Tja. Dat bleef behelpen. In 2020 kwam ik (vanaf het moment dat de lockdown in ging) tot vijftien muziekevenementen in het restant van het jaar, bijna allemaal kleinschalige concerten met zitplaatsen, al dan niet in de buitenlucht. In 2021 waren het er nog veel minder: acht in totaal, maar daar zaten (anders dan in 2020) wel vier concerten in volle zalen bij. De beste? Dat is niet zo moeilijk: Nick Cave & Warren Ellis op 1, The Notwist op 2.

Wat in dit pop-overzicht niet mag ontbreken… 5 februari 2021: het abrupte afscheid van Golden Earring. Jeugdhelden. Mijn oudste en diepst gewortelde muzikale liefde. Ik hoop dat het George naar omstandigheden goed gaat.

Branie

Dan Het Parool. Toen in 2020 de eerste coronalockdown begon en het voetbalseizoen abrupt stopte, stopte ook mijn wekelijkse Ajax-column. Dat was logisch: Ajax op z’n gat, Ajax-column ook. De teleurstelling was pas echt groot toen in augustus 2020 het nieuwe seizoen van start mocht, maar hoofdredacteur Ronald Ockhuysen me liet weten dat de dagelijkse Ajax-columns niet zouden terugkeren (zo was dat toen: elke dag een Ajax-column, vier columnisten met elk hun eigen dag). Dat deed me verdriet, want ik voelde me op mijn plek in Het Parool.

Gelukkig had 2020 een geweldig happy end. Ockhuysen besloot dat hij één Ajax-column terug wilde hebben: de mijne. Zelf had hij een nieuwe baan aangeboden gekregen en stond hij op het punt Het Parool te verlaten. Dat betekende dat hij ook ging stoppen met de podcast Branie, die hij op onregelmatige momenten zelf presenteerde. Of ik de presentatie wilde overnemen. Niet onregelmatig, pal voor grote wedstrijden, maar wekelijks.

Zo werd 2021, voor mij, het jaar van Branie: op maandag de podcast, op dinsdag mijn column. Het was, hands down, het leukste dat ik in 2021 deed. Als columnist pikte ik gewoon de draad op die ik in maart noodgedwongen had neergelegd, maar een podcast presenteren was echt iets nieuw op mijn werkpalet. En ik ben heel blij met het eerste jaar. Qua waardering en luistercijfers is Branie aan een gestage opmars bezig. We groeien. Nu al zin in 2022.

Hier staan alle columns en podcasts op een rij op de Parool-site. De podcasts staan ook op Spotify. Branie is een wekelijkse Ajax-podcast in het teken van de actualiteit, dus ze zijn per definitie na een week gedateerd, twee uitzonderingen daargelaten: onze specials over het Ajax-logo en Ajax-muziek. Vooral de tijdloze muziekspecial is echt leuk geworden.

Boeken?

Als je me vraagt wat ik het vervelendst en frustrerendst aan de coronatijd vind, hoef ik niet lang na te denken: dat het me in deze toestand niet lukt om een boek te schrijven. Schoolsluiting. Thuisonderwijs. Lange tijd geen oppas beschikbaar. Kinderen veel thuis. Een thuiswerkende vriendin. En dan ook nog een verbouwing van ruim twee maanden (februari en maart). Als ‘boekjaar’ ervoer ik 2021 opnieuw als een kansloze missie. Mijn boekplannen staan, helaas, on hold tot nader order.

Toch waren er in 2021 wel wat wapenfeitjes op boekengebied. Ambo|Anthos bracht in de zomer een leuke verhalenbundel over Klaas-Jan Huntelaar uit, waaraan ik een verhaal bijdroeg.

Mijn bestverkopende boek in coronatijd, 101 dingen die je weten moet over Ajax (voor jeugdige Ajacieden) was eind 2020 aan zijn 4e druk toe. Die raakte in 2021 snel uitverkocht, net als de 5e druk. Daarop besloten Uitgeverij Brandt en ik om het boek voor de tweede keer te actualiseren en herzien. Eerder deden we dat in de zomer van 2019. Inmiddels is de 6e druk (september 2021) óók uitverkocht en liet Brandt voor de feestdagen, voor alle zekerheid, een bescheiden 7e drukje maken. Voor ‘101 dingen‘ was 2021 echt een opstijgjaar. Heel leuk.

Mijn boeken zijn trouwens, als altijd, gesigneerd te bestellen via deze site.

En dan was er het Ajax Jaarboek. Ik denk dat dat, na Branie, mijn tweede echte mijlpaal van 2021 was: een nieuw ding. Ajax besloot te stoppen met het uitgeven van het Ajax Jaarboek (een traditie sinds 1992), waarop Uitgeverij Brandt, David Endt, Rodney Rijsdijk, Finn Dekker, Evert Vermeer en ik besloten om, in nauwe samenwerking met de Supportersvereniging Ajax, de fakkel over te nemen, gewoon omdat we vonden dat het jaarboek moest blijven. Toen dat besluit genomen was, liepen we een half seizoen achter. Hard gewerkt. Ik heb ook eindredactie gedaan. Maar het resultaat mag er zijn: het Ajax Jaarboek 2020/2021 is prachtig geworden.  We hebben de vlam brandend gehouden. En we gaan door. Ik hoop nog heel lang.

Tijdschriften

2021 leek voor mij een relatief stil tijdschriftjaar te worden. Eigenlijk droeg ik alleen aan Ajax Life regelmatig iets bij. Dat is niet eens een publieksblad, maar het blad van de Supportersvereniging Ajax (SVA).

In het laatste kwartaal kwam er toch nog een kleine eindsprint op tijdschriftgebied: Santos kwam, na een aantal boekuitgaven waaraan ik geen bijdrage leverde, met een Voetbalreisgids Nederland, waarin ik over Amsterdam schreef. Boekman, het tijdschrift van de Boekmanstichting, vroeg me om een stuk over de verhouding die je als popcriticus met het publiek hebt (dat stuk is hier gratis te lezen, als pdf). Zo stond ik op de valreep in een blad waar ik nooit eerder in stond. Ik schreef ook een artikel over liefdesliedjes voor het blad Flow, maar dat moet nog verschijnen.

Opmerkelijkste tijdschriftnieuws: ik keerde na drie jaar afwezigheid terug in Soundz. Hoe dat precies zit, lees je hier. Ik vind het leuk om af en toe weer een mooi verhaal voor dat blad te maken. De eerste drie zijn inmiddels gepubliceerd in de nummers 5 en 6: over Tattoo You van de Stones, Road Apples van The Tragically Hip en David Bowie rond het jaar 2000. Niet online te lezen, wel online te bestellen via de Soundz-webshop.

Tot slot nog een mini-hoofdstukje podcasts: ik was te gast in een paar leuke, te weten de Feyenoord BoekenCast en de Ontdek de Eredivisie-podcast (aflevering over Amsterdam) van Santos.

Privé

Al bij al was 2021 een kleurrijker, veelzijdiger en productiever werkjaar dan 2020. Ik werd er wel blij van. Het gaf me energie die ik goed kon gebruiken, want op privégebied was het niet het makkelijkste jaar uit mijn leven, al moet ik dat direct in het juiste perspectief plaatsen: mijn relatie en mijn gezin zijn fantastisch, dus zeer gelukkig ben ik sowieso. In 2021 kon de Italië-vakantie ook nog doorgaan én werkte ik lekker. Ik tel continu mijn zegeningen; het zijn er enorm veel.

Toch was 2021 (vooral de eerste helft ervan) een zwaar en uitputtend jaar voor me, op privégebied. Mijn vader (die de ziekte van Parkinson heeft, in combinatie met dementie) kon het zelfstandig wonen niet meer aan. In de eerste helft van het jaar moesten we ongeveer álles voor hem doen, tot opruimen en boodschappen aan toe, terwijl we 120 kilometer bij hem vandaan wonen. Dat viel, diplomatiek gezegd, niet altijd mee. In juli kon hij eindelijk verhuizen naar een speciale dementie-afdeling in een fijn verpleeghuis. Nu is het gelukkig rustiger en zit hij op de juiste plek.

Ook zwaar: een verbouwing bij ons thuis die enkele weken zou duren, maar uiteindelijk ruim twee maanden duurde. We konden gedurende die tijd niet in ons huis wonen (wel slapen, maar overdag moesten we weg zijn). We huurden een hotelkamer voor overdag, om daar te werken en (zul je altijd zien…) thuisonderwijs te geven, want die verbouwing viel samen met een schoolsluiting. Dat was midden in het zware halfjaar van mijn vader. Als ik zeg dat dat vermoeiend was, is dat het understatement van het jaar. Bizar idee, achteraf, dat die ontheemde toestand een zesde deel van het jaar duurde. Nou ja, het is wel mooi geworden.

Als ik bedenk hoe mijn leven eruit zag in de eerste helft van 2021 en ik vervolgens kijk wat ik op professioneel vlak allemaal gedaan heb, dan denk ik: goed gedaan jochie, dat was helemaal zo gek nog niet.

Van dát gevoel ga ik nu nog even een dag of tien genieten. Werkjaar 2022 begint op dinsdag 11 januari. Gelukkig nieuwjaar allemaal. Moedig voorwaarts.